Recenzja

Daria Galant
Obraz w tekście

Synchronia odbioru i przekazu w cyklu fotografii Wojtka Moskwy „Sansara Nepal”

Wojtek Moskwa to artysta fotografik, którego umiłowaną sztuką jest nie tylko fotografia, ale również podróż. Wydźwięki filozoficznej drogi, którą pokonuje autor podążając intuicyjnym tropem swoich przyszłych zdjęć, jest wędrówką niezwykłą. Prowadzi ona autora podwójną ścieżką przemiany i to stanowi o jej nietypowości. Droga pierwsza jest drogą wizualną, którą będą reprezentować zdjęcia. Gdy zawisną na ścianach galerii ujawnią swoją skadrowaną formę, czarnobiałą strukturę i reporterski przekaz. Będą zdjęciami.

Tymczasem synchronicznie rozgrywa się jeszcze jedna  płaszczyzna kreacji, która neurobiologicznie powstaje w innej zgoła części mózgu. To sztuka pisania. Teks, słowo i dźwięk występujących po sobie słów- połączony w jedną formę, którą jest zdanie. Tych zdań powstaje kilka pod wpływem drogi pierwszej, czyli fotografowania. Lecz również pod wpływem koncepcji, na której bazuje fotografowanie Wojtka- podróżowania a ściślej motywu drogi.

Do każdej fotografii- słowa, przecinki, kropki i sens zapisu tych znaków w odpowiedniej kolejności leksykalno- odmianowej, dodaje pogłębiony wymiar odczytom i percepcji obrazów fotograficznych. Teksty Wojtka Moskwy, które na przykład opisują cykl zdjęć „Sansara Nepal”, po przeczytaniu nazwałam  „mikro esejami”. Dlaczego? Są osobiste, jednocześnie społeczne, jednocześnie reporterskie i jednocześnie filozoficzne. To dobrze dla całości, bo pokazuje, że sama sztuka wizualna nie wystarcza, gdy umysł ma pogłębioną świadomość a koncept twórczy szuka sposobów na  dokreślenie własnej wrażliwości.

To dobrze dla sztuki, ale czy dla autora? Autor w swojej interdyscyplinarności- jak pisałam w eseju „Pomiędzy- o sztuce interdyscyplinarnej”-  zawsze znajduje się na granicach gatunków, w które płynnie przenika i które scala w jedno- w swoje dzieło. Dzieło to jest o tyle niepowtarzalne, gdyż motywy jego powstania wiążą się z odczuwaniem materii tworzenia na wielu płaszczyznach. A w świecie doktryn i schematów, które coraz częściej opanowują również sztukę a już z pewnością myślenie odbiorców- zrozumienie wielowymiarowości jest trudne do uchwycenia i tym bardziej do przeżycia. Bo dlaczego fotografia ma tekst? Bo dlaczego film jest opowiedziany literacko. Bo dlaczego malarz stworzył rzeźbę a powinien to przecież zrobić rzeźbiarz (?). To problemy w odbiorze, wykreowane przez ściśle akademickie pojmowane sztuki, jako działów.

Tymczasem twórczość i wyobraźnia ma o wiele większe spektrum wypowiedzi. I- jak splecione drogi życia i śmierci- w sumie jest jednym, pomimo nazw, określeń i limitów czasowych.

By być autorem interdyscyplinarnym, trzeba wykazywać talent w kilku eksplorowanych obszarach. Trzeba również zasilać swoją wyobraźnię i umiejętność postrzegania widzeniem ponad przeciętnym. A w obszarze i fotografii i sztuki krótkiej formy literackiej Wojtek Moskwa taką umiejętność niewątpliwie posiada.

Oprac: Pracownia Filmu i Literatury Instytutu DG